İş hukuku hem işçi hem de işveren açısından büyük önem taşıyan bir hukuk dalıdır. İş sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar, İş Mahkemeleri tarafından çözülür. Ancak her mahkeme kararı kesin değildir, bazı durumlarda taraflar karara karşı istinaf başvurusunda bulunabilir.
İstinaf, ilk derece mahkemesinin verdiği kararın bölge adliye mahkemesi tarafından hem maddi hem hukuki yönden yeniden incelenmesi anlamına gelir. Bu mekanizma, adaletin ikinci bir yargı mercii tarafından denetlenmesini sağlar.
İş Mahkemeleri Kanunu’na Göre İstinaf Yolu
7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu’nun 7. maddesi açıkça belirtir:
“İş mahkemelerinden verilen nihai kararlar hakkında, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun kanun yollarına ilişkin hükümleri uygulanır.”
Bu maddeye göre, iş mahkemesi kararlarına karşı istinaf başvurusu yapılabilir. Bu başvuru süresi ve usulü, HMK’nın 341 ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir.
İş Mahkemesi Kararlarına Karşı İstinaf Süresi
İş mahkemesi kararlarına karşı istinaf süresi 2 haftadır (14 gün). Bu süre, kararın taraflara tebliğ edildiği tarihten itibaren başlar.
Eğer karar duruşmada tarafların yüzüne karşı okunmuşsa, bu durumda tefhim (mahkemede açıklama) tarihi esas alınır.
Yasal Dayanak:
HMK madde 345:
“İstinaf süresi, hükmün usulen taraflara tebliğinden itibaren iki haftadır.”
Dolayısıyla, iş mahkemesinde verilen karara karşı istinaf etmek isteyen taraf, kararın tebliğinden itibaren 14 gün içinde istinaf dilekçesini sunmalıdır. Bu süre hak düşürücü niteliktedir. Yani süre kaçırıldığında, artık istinaf yoluna başvurulamaz ve karar kesinleşmiş olur.
İstinaf Başvurusu Nereye Yapılır?
İş Mahkemesi istinaf başvurusu, kararı veren ilk derece iş mahkemesine yapılır. Mahkeme, başvurunun süresinde ve usulüne uygun yapılıp yapılmadığını kontrol ettikten sonra, dosyayı ilgili bölge adliye mahkemesine (istinaf mahkemesi) gönderir.
Örneğin:
- İstanbul’daki bir iş mahkemesi kararına karşı başvuru yapılacaksa, dosya İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 30. Hukuk Dairesi gibi ilgili daireye gönderilir.
İstinaf mahkemesi, ilk derece mahkemesinin kararını tamamen kaldırabilir, kısmen düzeltebilir veya onaylayabilir.
Hangi Kararlar İstinaf Edilebilir?
Her karar istinafa konu olmaz. İstinaf edilebilecek kararların parasal sınırı, her yıl Adalet Bakanlığı tarafından yeniden belirlenir. 2025 yılı için bu sınır yaklaşık 50.000 TL civarındadır (güncel tutar Resmî Gazete’de ilan edilir).
Dolayısıyla:
- 50.000 TL’nin altında kalan iş uyuşmazlıkları için verilen kararlar kesin olup istinafa konu edilemez.
- Bu tutarın üzerindeki kararlar ise istinaf edilebilir.
Ayrıca, geçici hukuki koruma kararları (örneğin tedbir talepleri) da kural olarak istinaf edilemez; bunlara karşı itiraz yolu açıktır.
İstinaf Başvurusu Nasıl Yapılır?
İş Mahkemesi istinaf başvurusu yazılı olarak yapılmalıdır. Taraf veya vekili, kararı veren mahkemeye bir istinaf dilekçesi sunar.
Bu dilekçede aşağıdaki hususların bulunması gerekir:
- Başvurucunun kimliği, adresi ve imzası,
- Kararın tarih ve numarası,
- Kararın hangi yönlerine itiraz edildiği,
- Talep edilen sonuç (örneğin kararın bozulması, düzeltilmesi),
- Gerekçeler (delil, tanık, hukuki dayanak).
Eksik veya gerekçesiz başvurular reddedilmez; ancak istinaf mahkemesi yalnızca dilekçede belirtilen hususları inceleyebilir.
İstinaf İncelemesi Nasıl Yapılır?
İstinaf incelemesi, dosya üzerinden yapılabileceği gibi duruşmalı da yapılabilir.
Bölge adliye mahkemesi, iş mahkemesinin kararını şu şekillerde değerlendirebilir:
- Usul hatası tespiti:
Mahkeme, delilleri hukuka aykırı şekilde toplamışsa veya savunma hakkını kısıtlamışsa, karar kaldırılır.
- Hukuka uygunluk denetimi:
Uygulanan yasa veya içtihat yanlışsa, karar düzeltilir.
- Maddi hata tespiti:
Mahkeme yanlış delile dayanmışsa veya maddi olguları eksik değerlendirmişse, istinaf mahkemesi delilleri yeniden değerlendirir.
Sonuçta, istinaf mahkemesi şu kararlardan birini verir:
- İlk derece mahkemesi kararını onama,
- Kısmen kaldırma veya değiştirme,
- Tümden kaldırma ve yeniden hüküm kurma.
İstinaf Süresinin Kaçırılması Halinde Ne Olur?
İstinaf süresi 14 gündür ve bu süre hak düşürücü niteliktedir. Yani süresi geçtikten sonra yapılan başvuru reddedilir.
Ancak bazı istisnalar vardır:
- Mücbir sebep (örneğin hastalık, doğal afet, tebligat hatası) varsa, taraf eski hale getirme (HMK m.95) talebinde bulunabilir.
Bu durumda, sürenin kaçırılmasına neden olan olay ortadan kalktıktan sonra 7 gün içinde başvuru yapılmalıdır.
İstinaf Sürecinin İş Davalarındaki Önemi
İş mahkemeleri, genellikle işçi lehine koruyucu hükümler içerdiğinden, istinaf süreci hem işçi hem işveren açısından büyük önem taşır.
İşçi açısından:
- Haksız fesih, fazla mesai, kıdem veya ihbar tazminatı gibi konularda verilen olumsuz bir kararın yeniden değerlendirilmesi imkânı sağlar.
İşveren açısından:
- Gerçeğe aykırı beyan veya yanlış bilirkişi raporları sonucu verilen hatalı kararların düzeltilmesini mümkün kılar.
İstinaf aşamasında, özellikle bilirkişi raporları, tanık beyanları ve hesap hataları dikkatle incelenir. Bu nedenle iş mahkemesi kararlarına karşı istinafa gitmeden önce, tecrübeli bir iş hukuku avukatından profesyonel destek almak sürecin başarısı açısından kritik öneme sahiptir.
Yargıtay Aşaması (Temyiz)
İstinaf mahkemesi kararına karşı da bazı durumlarda Yargıtay’a temyiz başvurusu yapılabilir. HMK madde 361’e göre, bölge adliye mahkemesi kararına karşı temyiz süresi 2 haftadır. Ancak temyize başvurulabilmesi için kararın temyiz sınırını aşması gerekir. 2025 yılı için bu sınır yaklaşık 150.000 TL civarındadır. Bu tutarın altındaki kararlar kesinleşir ve Yargıtay’a taşınamaz.
Sonuç
İş mahkemesi kararlarına karşı istinaf süresi 14 gündür ve bu süre, kararın taraflara tebliğ edildiği tarihten itibaren işlemeye başlar. Başvurular, kararı veren mahkemeye yapılır ve ardından bölge adliye mahkemesi tarafından incelenir. İstinaf süreci hem işçinin hem de işverenin adil yargılanma hakkının bir güvencesidir. Bu süreçte yapılan bir hata —özellikle sürenin kaçırılması veya eksik dilekçe verilmesi— hak kaybına neden olabilir.
Bu nedenle iş davalarında istinaf süreci başlatmadan önce, mutlaka iş hukuku alanında uzman bir avukattan profesyonel hukuki destek alınması önerilir.
İzmir’de Profesyonel Hukuki Destek
İş mahkemesi kararına itiraz etmek istiyorsanız, istinaf süresi, dilekçe içeriği ve başvuru şekli gibi konularda hata yapmamak büyük önem taşır. Alanında deneyimli bir iş hukuku avukatı, hem süreyi doğru takip eder hem de davanızın güçlü yönlerini hukuki olarak öne çıkarır. Bu sayede hem adil bir yargılama süreci sağlanır hem de hak kaybı yaşanmasının önüne geçilir.
İzmir iş avukatı İdil Su Ekmekçi ile iletişime geçerek hukuki destek alabilirsiniz.