Günümüzde bireylerin huzurunu, güvenliğini ve özel hayatını tehdit eden en önemli davranış biçimlerinden biri ısrarlı takip, diğer adıyla stalkingdir. Özellikle teknoloji ve sosyal medyanın gelişmesiyle birlikte ısrarlı takip eylemleri, yalnızca fiziksel ortamda değil, sanal ortamda da ciddi boyutlara ulaşmıştır.
Türk hukukunda ısrarlı takip, 2022 yılında yapılan düzenlemeyle Türk Ceza Kanunu’nun 123/A maddesinde ayrı bir suç tipi olarak düzenlenmiştir. Bu düzenleme, mağdurların daha etkin bir şekilde korunmasını sağlamış, daha önce “kişilerin huzur ve sükûnunu bozma” veya “tehdit” gibi suçlar kapsamında değerlendirilen fiiller, artık müstakil bir suç hâline getirilmiştir.
Israrlı Takip Suçu Nedir?
TCK md.123/A’ya göre ısrarlı takip, “bir kimseye yönelik olarak, huzur ve sükûnunu bozacak şekilde ısrarla fiziken veya iletişim araçlarıyla takip etmek” olarak tanımlanır.
Burada önemli olan husus, failin mağdura karşı sistematik ve tekrarlayan şekilde hareket etmesidir. Tek seferlik rahatsızlık veren davranışlar, ısrarlı takip suçunu değil, başka suçları gündeme getirebilir.
Israrlı Takip Suçunun Unsurları
Fail
Israrlı takip suçunun faili herkes olabilir. Kadın veya erkek, mağdurla herhangi bir ilişki içinde olsun ya da olmasın, fail bu suçu işleyebilir.
Mağdur
Mağdur, genellikle kadınlar olmakla birlikte herkes olabilir. Failin mağdura yönelik davranışları, onun özel hayatını, güvenliğini ve ruhsal sağlığını tehdit ediyorsa suç oluşur.
Fiil
Suçun temel hareketleri şunlardır:
- Fiziksel olarak mağduru sürekli takip etmek,
- Telefonla aramak, mesaj atmak, e-posta göndermek,
- Sosyal medyada sürekli yazışmak veya mesaj bırakmak,
- Mağdurun iş yerine, okuluna, evine sürekli gitmek,
- Mağdurun çevresine yönelik sürekli rahatsız edici davranışlarda bulunmak.
Manevi Unsur
Israrlı takip suçu kastla işlenebilir. Failin mağdurun huzurunu bozma niyetiyle hareket etmesi gerekir.
Israrlı Takip Suçunun Cezası
TCK md.123/A’ya göre, ısrarlı takip suçunun cezası:
- Temel hâlde: 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası,
- Nitelikli hâllerde: 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasıdır.
Nitelikli Hâller
Cezayı artıran durumlar şunlardır:
- Suçun, çocuğa veya ayrılık/boşanma sürecindeki eşe karşı işlenmesi,
- Suçun, ısrarlı şekilde bilişim sistemleri, posta veya iletişim araçlarıyla işlenmesi,
- Suçun, mağdurun işini bırakmasına, okulunu değiştirmesine veya yerleşim yerini terk etmesine neden olması.
Bu hâllerde fail hakkında daha ağır ceza uygulanır.
Şikâyet Şartı
Israrlı takip suçu, şikâyete bağlıdır. Mağdurun şikâyeti olmadan soruşturma ve kovuşturma yapılamaz. Şikâyet süresi, failin ve fiilin öğrenildiği tarihten itibaren 6 aydır (TCK md.73).
Israrlı Takip Suçunun Diğer Suçlarla İlişkisi
Israrlı takip eylemleri bazen başka suçlarla birlikte gerçekleşebilir:
- Tehdit (TCK md.106): Fail, mağduru tehdit ederek takip ederse hem tehdit hem ısrarlı takip suçundan sorumlu olur.
- Hakaret (TCK md.125): Takip sırasında mağdura hakaret edilirse ayrıca hakaret suçu oluşur.
- Kişilerin huzur ve sükûnunu bozma (TCK md.123): Tek seferlik rahatsız edici eylemler bu kapsamda değerlendirilir.
Uygulamada Israrlı Takip Örnekleri
Israrlı takip suçuna günlük hayattan pek çok örnek verilebilir:
- Boşanma sürecindeki eşin, diğer eşin sürekli peşinde dolaşması,
- Eski sevgilinin sosyal medya üzerinden sürekli mesaj atması ve hesap açması,
- Komşunun sürekli mağduru gözetlemesi ve her hareketini takip etmesi,
- Çalışma arkadaşının sürekli rahatsız edici telefonlar açması,
- Takıntılı kişilerin mağdurun evine, işine, okuluna sürekli gitmesi.
Israrlı Takip Suçunun Önemi
Israrlı takip, yalnızca bireyin huzurunu bozmaz; aynı zamanda ruhsal ve fiziksel sağlığını da tehdit eder. Sürekli takip edilen kişi:
- Korku ve panik yaşar,
- Sosyal hayatını kısıtlar,
- İşini veya okulunu bırakmak zorunda kalabilir,
- Yerleşim yerini değiştirebilir.
Bu nedenle kanun koyucu, ısrarlı takibi bağımsız bir suç tipi olarak düzenleyerek mağdurları daha etkin koruma altına almıştır.
Koruma Tedbirleri
Israrlı takip mağdurları yalnızca ceza davası yoluyla değil, aynı zamanda koruma tedbirleriyle de korunmaktadır.
6284 sayılı Kanun kapsamında:
- Failin mağdura yaklaşması yasaklanabilir,
- Failin iletişim araçlarıyla mağduru rahatsız etmesi engellenebilir,
- Mağdur için geçici koruma tedbirleri alınabilir.
Bu önlemler, ceza yargılamasından bağımsız olarak uygulanabilir.
İzmir’de Avukat Desteğinin Önemi
Israrlı takip suçunda mağdurların en büyük kaygısı, huzur ve güvenliklerinin tehdit altında olmasıdır. Mağdurun doğru zamanda şikâyetçi olması, delilleri toplaması ve haklarını etkin şekilde kullanabilmesi için bir ceza avukatından profesyonel hukuki destek alması oldukça önemlidir.
Sanık açısından da suçun unsurlarının oluşup oluşmadığı, eylemlerin gerçekten “ısrarlı” olup olmadığı, savunmada kritik öneme sahiptir.
Sonuç
Israrlı takip suçu, bireylerin özel hayatını, huzurunu ve güvenliğini doğrudan hedef alan bir suçtur. TCK md.123/A ile düzenlenmesi, mağdurların korunmasında önemli bir adım olmuştur.
Bu suçun oluşması için davranışların tekrarlanması, mağdurun huzur ve sükûnunun bozulması gerekir. Ceza miktarı temel hâlde 6 aydan 2 yıla kadar, nitelikli hâllerde ise 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasıdır.
Yargıtay kararları, ısrarlı takip suçunun sınırlarını ortaya koymakta ve uygulamada örnek teşkil etmektedir. Mağdur veya sanık konumunda olan kişilerin hak kaybına uğramaması için uzman bir avukat desteği almaları önem taşımaktadır.
Israrlı takip suçu hakkında yasal bir süreç yaşıyorsanız ceza avukatı İzmir İdil Su Ekmekçi’den hukuki destek alabilirsiniz.